Thị trường quỹ đầu tư tại Việt Nam ngày càng phát triển với nhiều lựa chọn như: quỹ cổ phiếu, quỹ trái phiếu, quỹ cân bằng, quỹ ETF, quỹ đóng, quỹ mở… Việc đa dạng này mang lại cơ hội sinh lời hấp dẫn cho nhà đầu tư, đồng thời cũng khiến việc lựa chọn quỹ uy tín trở nên phức tạp hơn.
Vậy làm sao để đánh giá và chọn ra một quỹ đầu tư thực sự đáng tin cậy? Trong bài viết này, FES sẽ giúp bạn định hình những việc cần làm và các tiêu chí then chốt trước khi “chọn mặt gửi vàng”.
Những việc cần làm trước khi lựa chọn quỹ đầu tư
Trong đầu tư, điều quan trọng trước nhất cần làm chính là hiểu mình cần gì, muốn gì để tránh lựa chọn sai. Vậy nên mỗi nhà đầu tư đều phải xác định mục tiêu tài chính cụ thể và khẩu vị rủi ro của mình.
- Mục tiêu tài chính
Càng xác định mục tiêu cụ thể, nhà đầu tư càng dễ dàng chọn được loại quỹ đầu tư phù hợp với nhu cầu và kỳ vọng của mình. Hãy bắt đầu bằng những câu hỏi đơn giản:
- Bản thân đầu tư để làm gì? (Mua nhà, tiết kiệm học phí cho con, nghỉ hưu, tăng thu nhập…)
- Thời gian đầu tư dự kiến là bao lâu?
- Mức lợi nhuận kỳ vọng là bao nhiêu?
Ví dụ 1: Mục tiêu của A là mua được một căn chung cư 2 phòng ngủ trong 5-10 năm tới, cách trung tâm TP. HCM không quá 5km. Đây là một mục tiêu rõ ràng về nhu cầu, thời gian và địa điểm — từ đó giúp định hướng loại quỹ cần chọn và mức độ rủi ro có thể chấp nhận.
Tuy nhiên, mục tiêu tài chính không phải là thứ bất biến. Nó có thể điều chỉnh theo thời gian, dựa trên những thay đổi trong cuộc sống và thị trường. Sự linh hoạt trong việc điều chỉnh mục tiêu là cần thiết, để nhà đầu tư có thể thích ứng tốt hơn và giữ được thế chủ động, thay vì cố chấp theo đuổi một kế hoạch đã lỗi thời hoặc không còn phù hợp.
- Đánh giá khẩu vị rủi ro của bản thân
Mỗi người có mức độ chấp nhận rủi ro khác nhau. Một số cảm thấy vẫn ổn khi tài sản biến động, số khác lại lo lắng khi tài sản giảm dù chỉ 5–10%.
Nếu nhà đầu tư chưa rõ khẩu vị rủi ro của mình, dưới đây là một cách rất thực tế:
“Từ cái kinh nghiệm bản thân của mình, mình nghĩ là cách tốt nhất để kiểm tra mức độ rủi ro của mình ở đâu thì mình có thể thử. Mình thử ở đây là mình có thể bỏ tiền vào quỹ cổ phiếu DCDS hay DCD. Tất nhiên thử là mình sẽ thử số tiền nhỏ thôi. Khi đó, mình cảm nhận được là chứng chỉ quỹ này tăng, giảm như thế nào. Lúc đấy, các bạn sẽ kiểm tra xem tâm lý của mình dao động ra sao. Dần dần, các bạn sẽ cảm thấy mình có phù hợp với chứng chỉ quỹ này hay không. Tôi nghĩ đó là một cách để kiểm tra. Còn mức độ như thế nào thì mỗi người sẽ tự chiêm nghiệm.”
– Mr. Võ Nguyễn Khoa Tuấn, Giám đốc Nghiệp vụ Khối Chứng khoán, Dragon Capital Việt Nam (Nguồn: Podcast Quỹ Mở 101 – Tập 4 | Lựa Chọn Quỹ Đầu Tư Đúng Đắn – Võ Nguyễn Khoa Tuấn | Dragon Capital)
Tiêu chí để lựa chọn quỹ đầu tư uy tín tại Việt Nam
Sau khi đã xác định kỹ về mục tiêu và khẩu vị rủi ro, nhà đầu tư có thể đánh giá quỹ đầu tư dựa trên các tiêu chí sau:
Công ty quản lý quỹ chuyên nghiệp và uy tín
Đây là yếu tố tiên quyết khi lựa chọn một quỹ đầu tư. Một công ty quản lý quỹ uy tín thường có:
- Thâm niên hoạt động nhiều năm
- Tổng tài sản quản lý lớn (AUM từ hàng nghìn tỷ đồng hoặc hàng trăm triệu USD)
- Đội ngũ chuyên gia tài chính giàu kinh nghiệm, sở hữu các chứng chỉ chuyên môn như CFA, ACCA…
- Uy tín được công nhận trên thị trường, có nhiều sản phẩm đầu tư hiệu quả
Ví dụ: Dragon Capital, VinaCapital, SSIAM, Techcom Capital… là một số những đơn vị quản lý quỹ uy tín tại Việt Nam.
Chú ý tính minh bạch và pháp lý
Một quỹ uy tín cần được thành lập và vận hành hợp pháp, đồng thời công khai đầy đủ các thông tin cần thiết:
- Có giấy phép từ Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (SSC)
- Được giám sát bởi ngân hàng lưu ký độc lập và có kiểm toán định kỳ
- Công bố minh bạch: danh mục đầu tư, hiệu suất, các thay đổi điều lệ, …
Tính minh bạch giúp nhà đầu tư dễ dàng theo dõi và đánh giá tình trạng hoạt động của quỹ, đảm bảo đầu tư an toàn, hiệu quả.
Hiệu suất quản lý và lợi nhuận quỹ
Ngoài việc chọn công ty quản lý quỹ uy tín, nhà đầu tư cần chú ý đến lợi nhuận của quỹ trong thời gian gần đây. Lợi nhuận có thể được tính theo thời điểm hoặc tích lũy đều, mỗi cách sẽ ảnh hưởng khác nhau đến kết quả đầu tư, nên cần lựa chọn phương pháp phù hợp. Lợi nhuận cao thường đi kèm rủi ro lớn, vì vậy nhà đầu tư cần xác định rõ mức kỳ vọng để chọn quỹ an toàn và hiệu quả.
Hiệu suất đầu tư nên được đánh giá trong ít nhất 3–5 năm, so sánh với các chỉ số tham chiếu như VN-Index, đồng thời xem xét mức sinh lời sau phí có ổn định không và khả năng duy trì hiệu quả trong cả giai đoạn thị trường tăng giảm.
Quỹ tốt không phải quỹ tăng mạnh nhất, mà là quỹ có chiến lược rõ ràng, hiệu suất ổn định và nhất quán lâu dài.
Khả năng thanh khoản tốt
Tiêu chí tiếp theo sẽ là tính thanh khoản của quỹ. Khả năng thanh khoản là yếu tố then chốt giúp nhà đầu tư linh hoạt khi cần rút vốn. Một quỹ có tính thanh khoản tốt thường cho phép giao dịch thường xuyên (tốt nhất là hàng ngày), thời gian xử lý lệnh nhanh và không áp dụng phí phạt nếu rút sớm.
Nhà đầu tư nên kiểm tra khả năng khớp lệnh của quỹ dựa trên tần suất và khối lượng giao dịch thực tế. Quỹ có tần suất giao dịch cao, khối lượng ổn định là dấu hiệu cho thấy sự minh bạch và hiệu quả vận hành.
Các khoản chi phí
Chi phí đầu tư là yếu tố ảnh hưởng trực tiếp đến lợi nhuận thực nhận, do đó nhà đầu tư cần xem xét kỹ lưỡng trước khi lựa chọn quỹ. Một quỹ uy tín sẽ công khai minh bạch các loại phí như: phí quản lý tài sản (thường dao động từ 0.8% – 2%/năm), phí mua/bán chứng chỉ quỹ, phí rút trước hạn (nếu có), cùng các chi phí gián tiếp khác.
Cần đặc biệt lưu ý rằng biểu phí phải rõ ràng, hợp lý và không vượt quá mặt bằng chung của thị trường. Nhà đầu tư có thể so sánh lợi nhuận sau khi trừ phí với các kênh đầu tư khác như gửi tiết kiệm để đưa ra quyết định phù hợp.
Chứng chỉ quỹ vốn không dành cho nhà đầu tư “lướt sóng” bởi cần thời gian để tối ưu hoá vốn. Do đó, lựa chọn quỹ có mức phí hợp lý đi kèm hiệu suất đầu tư ổn định và dài hạn vẫn là lựa chọn khôn ngoan hơn là chỉ tìm kiếm mức phí thấp nhưng hiệu quả kém.
Lời kết
Việc lựa chọn một quỹ đầu tư uy tín không chỉ dựa vào cảm tính hay lợi nhuận ngắn hạn, mà cần một quá trình đánh giá toàn diện dựa trên nhiều tiêu chí. Mỗi yếu tố đều có vai trò riêng trong việc đảm bảo an toàn và tối ưu hóa lợi nhuận cho nhà đầu tư. FES hy vọng mỗi nhà đầu tư sẽ dành thời gian nghiên cứu quỹ đầu tư kỹ lưỡng, xác định rõ mục tiêu đầu tư, khẩu vị rủi ro và đánh giá trong dài hạn để đưa ra lựa chọn phù hợp nhất với bản thân.
Xem thêm các bài viết: Thông tin CFA, Tin tức thị trường, Tổng hợp công thức CFA, Đăng ký thi CFA, Thư viện đầu tư
