Trong vài năm trở lại đây, tiền mã hóa (crypto) và công nghệ blockchain đã không còn là khái niệm xa lạ với nhà đầu tư toàn cầu, đặc biệt tại Việt Nam – nơi cộng đồng đón nhận crypto một cách mạnh mẽ và sôi động. Tuy nhiên, câu hỏi quan trọng vẫn cần được giải đáp: “Liệu bây giờ có phải là thời điểm thích hợp để đầu tư vào crypto?”
Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ crypto và blockchain là gì, vì sao nó đang được quan tâm trở lại, và đặc biệt là: ai nên – ai không nên đầu tư vào crypto thời điểm này.
Blockchain là gì?
Blockchain (công nghệ chuỗi khối) được hiểu đơn giản là công nghệ giúp mã hóa tất cả các dữ liệu thành các khối khác nhau, đồng thời kết nối chúng lại để tạo thành một chuỗi dài. Trong trường hợp có thêm thông tin mới, chúng sẽ được lưu vào khối mới và được nối vào khối cũ, để tạo thành một chuỗi mới. Nhờ vào đó, thông tin cũ trong công nghệ Blockchain không bị mất đi.
Bạn có thể hình dung blockchain như một cuốn sổ cái khổng lồ ghi lại toàn bộ giao dịch, hoạt động và sao lưu, phân phối thông tin đó tới mọi máy chủ được kết nối trong hệ thống sổ cái này. Điều này có nghĩa là mỗi khi bạn thực hiện giao dịch, toàn bộ mạng lưới sẽ xác nhận và lưu trữ thông tin đó, làm cho mọi giao dịch đều minh bạch và không thể thay đổi.
Crypto là gì?
Crypto hay Cryptocurrency là một dạng của tiền tệ kỹ thuật số hoặc tiền điện tử, được tạo ra bởi công nghệ blockchain, và sử dụng để giao dịch hoặc đầu tư trực tuyến. Một số đồng crypto nổi bật nhất là Bitcoin (BTC) và Ethereum (ETH), bên cạnh đó còn có hàng nghìn “altcoin” khác như BNB, SOL, ADA…
Crypto có một số ưu điểm so với các loại tiền tệ truyền thống như tính bảo mật cao, giao dịch crypto được bảo vệ bằng công nghệ mã hóa, giúp ngăn chặn gian lận và giả mạo. Ngoài ra, mọi giao dịch crypto đều được ghi lại trên blockchain, giúp người dùng dễ dàng truy cập, kiểm tra và minh bạch.
Vậy có nên đầu tư vào Crypto trong giai đoạn này hay không?
(CNN) Thị trường crypto đã trải qua rất nhiều thay đổi trong hơn một năm vừa qua. Cùng với đó, góc nhìn của nhiều nhà đầu tư về tiền điện tử cũng đã thay đổi, đặc biệt là với Bitcoin.
Ngày càng nhiều cơ quan quản lý và tổ chức đầu tư chấp nhận crypto là một loại tài sản sẽ được sử dụng lâu dài. Ủy ban Chứng khoán và Giao dịch Hoa Kỳ (SEC) hiện đã thông qua dự luật nhằm tạo khuôn khổ pháp lý cho tiền điện tử và quản lý các quỹ ETF giao ngay của Bitcoin và Ethereum. Sàn giao dịch tiền mã hóa (crypto) Coinbase hiện đã được đưa vào chỉ số S&P 500. Nhà phát hành stablecoin, công ty Circle cũng vừa được niêm yết trên sàn chứng khoán.
Trong khi đó, chính quyền Tổng thống Trump thể hiện quan điểm vô cùng ủng hộ crypto. Bộ Lao động Hoa Kỳ cũng vừa hủy bỏ hướng dẫn năm 2022, từng khuyến nghị các đơn vị ủy thác quản lý cần “hết sức thận trọng” khi đưa crypto vào danh mục đầu tư cho quỹ hưu trí.
Khi Bitcoin hiện đang giao dịch trên ngưỡng 100,000 USD và các nhà lập pháp Mỹ đang tích cực xây dựng khuôn khổ pháp lý cho tiền mã hóa, đây có lẽ là lúc câu hỏi “Liệu ta có nên thêm một phần crypto vào trong danh mục đầu tư của mình hay không?” cần được xem xét. Câu trả lời sẽ khác nhau tùy thuộc vào khả năng chấp nhận rủi ro, thời gian đầu tư và kiến thức của mỗi cá nhân.
Mặc dù là một người ủng hộ crypto, Ông Tyrone Ross – nhà sáng lập công ty tư vân tài chính 401 Financial – vẫn thẳng thắn nhận định: “Chúng ta vẫn còn một chặng đường dài cần đi trước khi liều lĩnh “đặt cược tất cả” vào crypto”.
Đầu tư vào crypto có thể là ý tưởng không tồi
Những năm qua, đối mặt với câu hỏi liệu họ có khuyến nghị khách hàng đầu tư vào Bitcoin hay các đồng tiền điện tử khác không, nhiều cố vấn tài chính vẫn tỏ ra dè dặt vì tài sản số chưa được luật pháp quản lý rõ ràng, giá cả biến động mạnh và cả mục đích sử dụng hay phương pháp định giá đều vướng phải nhiều khó khăn.
Khác với cổ phiếu – có thể được định giá dựa trên các yếu tố hứu hình như sản phẩm hay dịch vụ của các doanh nghiệp – Bitcoin được nhiều là một công cụ lưu giữ giá trị và giá của đồng tiền này phụ thuộc vào việc nhà đầu tư sẵn sằng chi trả bao nhiêu để sở hữu nó.
Sự thận trọng của họ là điều hiển nhiên, ông Ric Edelman – người sáng lập công ty Edelman Financial Engines, đồng thời là người sáng lập Hội đồng Tài sản Kỹ thuật số dành cho Chuyên gia Tài chính (ơi cung cấp các khóa đào tạo chứng chỉ về blockchain và tài sản số cho nhà đầu tư và giới chuyên môn), cho biết.
Tuy nhiên, ở thời điểm hiện tại, ông Edelman tin rằng sẽ là thiếu sót nếu các cố vấn tài chính coi trọng chiến lược đa dạng hóa (theo nhóm tài sản, nhóm ngành, …) không khuyến nghị khách hàng phân bổ ít nhất một phần nhỏ danh mục vào tài sản số.
“Họ nên thận trọng. Nhưng thân trọng không đồng nghĩa với tránh xa hoàn toàn” ông nói. “Chúng ta đã thấy bitcoin lập đỉnh mới và chứng kiến sự tham gia lần đầu của các nhà đầu tư tổ chức.”
Nhiều năm trước, khi tương lai của crypto vẫn còn bấp bênh, ông Edelman từng khuyến nghị phân bổ 1% tài sản vào tiền điện tử. Đây là một tỷ lệ đủ nhỏ để nếu khoản đầu tư vào crypto lỗ sạch thì cũng không ảnh hưởng nghiêm trọng đến triển vọng dài hạn của danh mục đầu tư cá nhân.
Vào tháng 3 năm nay, lấy Bitcoin làm ví dụ, ông so sánh hiệu suất của danh mục truyền thống với 60% cổ phiếu, 40% trái phiếu với lợi suất hằng năm trung bình là 7% trong vòng 1 thập kỷ, với danh mục giảm còn 59% cổ phiếu và thêm 1% Bitcoin. Trong kịch bản xấu nhất, nếu Bitcoin mất toàn bộ giá trị, lợi suất trung bình năm chỉ giảm xuống 6,9%, Ngược lại, trong kịch bản tích cực, nếu Bitcoin đạt 1 triệu USD, lợi suất sẽ tăng lên 7,4%. Nếu tỷ trọng cổ phiếu giảm xuống còn 57% và 3% được phân bổ vào Bitcoin, lợi suất trung bình sẽ giảm xuống 6,8% trong trường hợp Bitcoin vô giá trị và tăng lên 8,2% nếu Bitcoin đạt 1 triệu USD. Nếu phân bổ 5% danh mục vào Bitcoin, lợi suất có thể dao động từ 6,7% đến 9% lần lượt trong hai kịch bản trên.
Dù giá Bitcoin hiện tại đang giao dịch quanh mức 100.000 USD – mức cao “chóng mặt: so với mức đáy trong “mùa đông crypto” năm 2022, ông Edelman vẫn tin rằn g giá Bitcoin vẫn còn tiềm năng tăng trưởng vì số lượng đồng tiền luôn bị giới hạn trong khi nhu cầu lại ngày càng tăng.
Các cố vấn cho rằng quỹ ETF Bitcoin là lựa chọn an toàn nhất
Với những nhà đầu tư chưa từng đầu tư vào crypto và đang muốn bắt đầu, “Bitcoin sẽ là khởi đầu tốt nhất” ông Edelman nhận định. “Đây là tài sản số lớn nhất hiện nay, và cũng là lựa chọn hàng đầu của của các tổ chức đầu tư.”
ông bổ sung thêm: “Bitcoin khác biệt hoàn toàn so với các tài sản số khác. Nó là một công cụ lưu trữ và truyền tải giá trị. Trong khi đó, các tài sản khác thường được tạo ra với mục địch thương mại cụ thể và rât khó để đánh giá được cái nào sẽ thành công.”
Tuy nhiên, việc đầu tư trực tiếp vào Bitcoin và tự lưu giữ vào ví điện tử cá nhân có thể rất phức tạp nếu bạn không hiểu rõ việc mình đang làm.
“Lừa đảo là một vấn nạn lớn trong lĩnh vực này,” ông Ross cảnh báo.
Theo ông Ross và ông Edelman, dối với những nhà đầu tư mới làm quen với crypto, lựa chọn thông qua các quỹ ETF Bitcoin đã được Ủy ban Chứng khoán và giao dịch Hoa Kỳ (SEC) phê duyệt và quản lý sẽ là con đường an toàn hơn rất nhiều.
Vì sao crypto không dành cho tất cả mọi người
Khôn phải ai cũng có được tâm lý lạc quan như ông Edelman.
Trong một thông báo gửi khách hàng vào tháng 3, ông Niladri Mukherjee – Giám đốc đầu tư của TIAA – cho biết: “Dù sự hứng khởi xung quanh sự kiện chấp nhận crypto và các quỹ ETF Bitcoin ngày càng lan rộng là tín hiệu tích cực cho ngành, nhưng dưới góc độ đầu tư, các yếu tố tạo nên giá trị của nó vẫn cần thời gian để phát triển và được người tham gia thị trường hiểu rõ.”
Vì lĩnh vực này vẫn còn “khá mờ mịt và chưa được quản lý chặt chẽ”, ông Mukherjee nhấn mạnh rằng nhà đầu tư cá nhân cần tự nghiên cứu kỹ lưỡng trước khi rót vốn.
Nhưng ngay cả trước khi đầu tư, nhà đầu tư nên tự kiểm tra bản thân. Khi được hỏi ai là người tuyệt đối không nên đầu tư vào crypto, ông Edelman đã trả lời lặp tức: “Những người không có tâm lý chịu đựng biến động (rủi ro). Vì chung ta đều biết crypto biến động rất mạnh. Các bạn rất có thể sẽ bán tháo khi giá giảm.”
Kịch bản này chắc chắn sẽ xảy ra bạn chọn đầu tư trực tiếp vào một đồng tiền nào đó.
Một cách hiệu quả để kiếm trả khả năng chịu đựng biến động (rủi ro) là tự hỏi xem bạn sẵn sàng chi bao nhiêu tiền cho một bữa ăn ngon tại nhà hàng yêu thích nếu nó không ảnh hưởng đến ngân sách gia đình và đầu tư hết thảy số tiền đó vào crypto. Sau đó, chỉ theo dõi diễn biến đồng tiền trong vài tháng tiếp theo, ông Ross nói. “Theo dõi, nghiên cứu về nó, hiểu được cách lên xuống của nó.”
Nói cách khác, hãy trang bị kiến thức trước khi thực sự đầu tư nghiêm túc.
Sau đó, nếu bạn cảm thấy đủ thoải mái, tự tin, bạn có thể đầu tư từng khoản nhỏ mỗi tháng, tất nhiên vẫn là những khoản không ảnh hưởng đến an toàn tài chính của bạn, ông Ross nhắc nhở.
Xét về phân bổ tài sản trên tổng thể, và Lazetta Rainey Braxton – nhà sáng lập công ty từ vấn tài chính The Real Wealth Coterie, cho rằn bạn nên đầu tư một khoản tiền đủ nhỏ để nếu có rủi ro xảy đến cũng không ảnh hưởng lớn đến giá trị danh mục của bạn.
Bà cũng nhấn mạnh: “Hãy chọn những đơn vị có tên tuổi, uy tín và hạ tầng đầy đủ — để đảm bảo họ cung cấp cơ hội đầu tư đáng tin cậy lẫn thông tin minh bạch.”
Trent Porter – chuyên gia hoạch định tài chính và kế toán công chứng tại Priority Financial Partners, một người không hề ưa thích crypto, dù gần đây đã có nhiều bước tiến giúp việc đầu tư vào crypto trở nên dễ dàng hơn.
“Lời khuyên chân thành của tôi vẫn không thay đổi: Việc đầu tư vào crypto cần phù hợp với khả năng chịu rủi ro và năng lực tài chính cá nhân của nhà đầu tư. Với hầu hết mọi người, tỷ trọng nên giữ ở mức nhỏ (không quá 5%). Nguy cơ pháp lý có thể đã giảm, nhưng rủi ro thị trường thì vẫn rất rõ ràng – và như chúng ta đều biết, môi trường pháp lý có thể thay đổi rất nhanh,” ông nhấn mạnh.
(Trích CNN)
Lời kết
“Có nên đầu tư vào crypto tại thời điểm hiện tại không?” là câu hỏi của rất nhiều nhà đầu tư khi tìm hiểu về đồng tiền này. Đặc biệt khi Việt Nam lại là một trong những nước có sự hưởng ứng mạnh mẽ đối với crypto, nhà đầu tư sẽ dễ bị bị ảnh hưởng khi thấy những cú “flexing đổi đời nhờ crypto”. Tuy nhiên, đằng sau những câu chuyện thành công rực rỡ đó là vô số trường hợp thua lỗ vì thiếu kiến thức, chạy theo xu hướng hoặc đầu tư quá tay mà không có chiến lược quản trị rủi ro rõ ràng. Nếu bạn là người mới, hãy bắt đầu từ trau dồi kiến thức và tránh không làm xáo trộn tài chính cá nhân. Đầu tư khôn ngoan không nằm ở việc “bắt đáy” hay “đu đỉnh”, mà nằm ở việc hiểu rõ bạn đang làm gì — và vì sao bạn chọn làm điều đó.
Xem thêm các bài viết: Thông tin CFA, Tin tức thị trường, Tổng hợp công thức CFA, Đăng ký thi CFA, Thư viện đầu tư
