Thế hệ trẻ Việt Nam đang ngày càng nhân thức rõ hơn về tầm quan trọng của tài chính cá nhân. Bất kỳ hoạt động nào trong cuộc sống: từ một buổi đi chơi, một dự án công việc cho đến một chương trình ca nhạc, mọi thứ chỉ vận hành trơn tru khi có kế hoạch rõ ràng. Cuộc sống mỗi người là quan trọng và duy nhất, nên việc lập kế hoạch tài chính cá nhân không chỉ là chuyện tiền bạc, mà còn là cách ta trân trọng bản thân, gia đình và tương lai.
Bài viết này sẽ chia sẻ những nguyên tắc nền tảng trong việc xây dựng kế hoạch tài chính cá nhân và đề xuất các mục tiêu phù hợp cho từng độ tuổi để giúp các bạn hình dung được tổng quan về từng giai đoạn trong cuộc sống.
Những nguyên tắc quan trọng
Trước khi đi sâu vào kế hoạch cho từng độ tuổi, chúng ta cần nắm vững những điểm trọng yếu trong quản lý tài chính cá nhân.
Đặt mục tiêu tài chính rõ ràng
Trước khi tính toán các con số hay lựa chọn công cụ tài chính, điều quan trọng đầu tiên bạn cần xác định là: bạn đang hướng đến điều gì trong cuộc sống, và lý do đằng sau mong muốn đó là gì. Một bản kế hoạch tài chính chỉ thực sự hiệu quả khi nó được xây dựng dựa trên những mục tiêu cụ thể và có ý nghĩa với chính bạn.
Mỗi người sẽ có hệ thống mục tiêu riêng, tùy theo hoàn cảnh sống và giá trị cá nhân. Có người muốn mua nhà, có người mong muốn lo học phí cho con, hoặc đơn giản là muốn giảm áp lực nợ nần để sống thoải mái hơn. Một số ví dụ phổ biến gồm:
- Dành dụm để mua nhà
- Lập quỹ học đại học cho con cái
- Trả bớt hoặc xóa nợ tiêu dùng
- Khởi nghiệp
- Tích lũy cho quỹ hưu trí
Sau khi liệt kê tất cả những điều bạn muốn đạt được về mặt tài chính, hãy thử phân loại chúng theo thời gian thực hiện:
- Mục tiêu ngắn hạn (6 tháng – 5 năm): Những việc bạn có thể hoàn thành trong tương lai gần như trả nợ thẻ tín dụng hoặc xây dựng quỹ dự phòng.
- Mục tiêu trung hạn (5 – 10 năm): Thường là những mục tiêu cần lên kế hoạch bài bản, như tích lũy để mua nhà hoặc đổi xe.
- Mục tiêu dài hạn (trên 10 năm): Các mục tiêu mang tính chiến lược như tiết kiệm cho tuổi hưu, đầu tư học vấn dài hạn cho con cái, hoặc tự do tài chính.
Một điểm mấu chốt giúp kế hoạch hiệu quả hơn là gắn mốc thời gian cụ thể cho từng mục tiêu. Ví dụ, nếu bạn muốn tích lũy học phí đại học cho con 3 tuổi, bạn sẽ có khoảng 15 năm để thực hiện. Việc xác định thời gian không chỉ giúp bạn phân bổ nguồn lực phù hợp mà còn tạo áp lực tích cực để hành động sớm hơn.
Bên cạnh đó, hãy học cách phân biệt giữa nhu cầu và mong muốn. Điều này giúp bạn linh hoạt hơn khi hoàn cảnh thay đổi. Ví dụ:
- “Cần“: trả hết nợ vay ngân hàng, duy trì bảo hiểm y tế cho cả gia đình.
- “Muốn“: có căn nhà thứ hai để nghỉ dưỡng hoặc mua xe mới.
Việc đặt mục tiêu tài chính không chỉ là bài tập đầu tiên trong kế hoạch, mà còn là nền móng giúp bạn kiên định, chủ động và đưa ra những lựa chọn sáng suốt hơn trên hành trình quản lý tài chính cá nhân
Lập và tuân thủ ngân sách
Nhiều bạn thường cho rằng lập ngân sách đồng nghĩa với việc thắt lưng buộc bụng, phải cắt giảm mọi thứ để tiết kiệm. Nhưng thực tế, ngân sách không phải là giới hạn, mà là kế hoạch hành động để bạn chủ động kiểm soát tiền bạc và tiến gần hơn đến những mục tiêu tài chính của mình.
Một ngân sách hiệu quả cần phản ánh trung thực toàn bộ dòng tiền của bạn: từ mọi nguồn thu nhập (lương, thu nhập thụ động, lợi nhuận đầu tư…) đến tất cả các khoản chi tiêu trong cuộc sống hàng ngày.
Một cách đơn giản để tổ chức ngân sách là chia chi tiêu thành hai nhóm:
- Chi phí cố định: Bao gồm tiền nhà, điện nước, học phí, khoản trả nợ định kỳ – những khoản cần thiết và thường xuyên.
- Chi phí linh hoạt (chi tiêu tùy ý): Như ăn ngoài, mua sắm, du lịch, giải trí. Đây là những khoản có thể điều chỉnh được tùy theo hoàn cảnh.
Việc ghi lại cụ thể các khoản chi giúp bạn nhìn ra được “khoảng trống” – những khoản có thể cắt giảm hợp lý để dành thêm cho tiết kiệm hoặc đầu tư. Ví dụ: nếu bạn chi gần 2 triệu đồng mỗi tháng cho cà phê, hãy cân nhắc giảm xuống một nửa và chuyển phần còn lại vào quỹ khẩn cấp.
Ngân sách không có công thức duy nhất. Điều quan trọng là bạn chọn được phương pháp phù hợp với bản thân:
- Phương pháp truyền thống: dùng bảng tính Excel hoặc sổ tay tài chính cá nhân.
- Phương pháp hiện đại được nhiều bản trẻ ưa thích: dùng ứng dụng quản lý chi tiêu như Money Lover, Sổ Thu Chi MISA, hoặc tính năng phân loại chi tiêu của ví điện tử, ngân hàng số.
Lưu ý: Để ngân sách thực sự có hiệu lực, bạn cần xem xét nó một cách định kỳ – có thể là hàng tuần hoặc mỗi đầu tháng.
Lập quỹ dự phòng khẩn cấp
Không ai có thể dự đoán được những tình huống như mất việc, bệnh tật hay tai nạn. Đó là lý do tại sao một quỹ khẩn cấp luôn cần thiết – để bạn kịp thời xoay sở.
Lý tưởng, quỹ khẩn cấp nên đủ trang trải từ 3 đến 6 tháng chi phí sinh hoạt. Tuy nhiên, bạn có thể bắt đầu nhỏ: 1-2 triệu đồng mỗi tháng cũng là một khởi đầu tốt. Quan trọng là bạn bắt đầu sớm và duy trì đều đặn.
Một số nguyên tắc đơn giản để xây dựng quỹ hiệu quả:
- Gửi vào tài khoản riêng tách biệt với tài khoản chi tiêu hằng ngày
- Tự động hóa việc tiết kiệm, ví dụ chuyển khoản ngay sau khi nhận lương
- Chỉ dùng khi thực sự cần thiết, chẳng hạn như bệnh nặng, mất thu nhập đột ngột
Quỹ khẩn cấp không chỉ là giải pháp tài chính, mà còn là tấm đệm tâm lý, giúp bạn yên tâm hơn trước những bất trắc của cuộc sống.
Quản lý nợ
Nợ không xấu – nếu bạn biết kiểm soát. Vay tiền để mua nhà, học tập hay đầu tư kinh doanh có thể là bước đệm cần thiết. Tuy nhiên, khi không được quản lý tốt, nợ dễ trở thành gánh nặng kéo dài và làm chậm mọi kế hoạch tài chính khác, nhất là các khoản vay tiêu dùng nhanh có thể dễ dàng vay được.
Hai phương pháp phổ biến giúp bạn trả nợ hiệu quả:
- Phương pháp “snowball”: Ưu tiên trả những khoản nợ nhỏ trước để tạo động lực.
- Phương pháp “avalanche”: Ưu tiên khoản có lãi suất cao nhất để tiết kiệm chi phí về lâu dài.
Việc giảm nợ không chỉ giúp bạn nhẹ gánh tài chính mà còn cải thiện điểm tín dụng, từ đó dễ dàng vay vốn với lãi suất tốt hơn. Khi áp lực trả nợ giảm, bạn cũng sẽ có thêm dư địa để tiết kiệm và đầu tư cho các mục tiêu dài hạn.
Cân nhắc về bảo hiểm
Một kế hoạch tài chính vững chắc không chỉ xoay quanh thu nhập và tiết kiệm, mà còn cần cơ chế bảo vệ trước rủi ro – trong đó bảo hiểm đóng vai trò quan trọng. Nhiều người trẻ thường bỏ qua phần này, nhưng thực tế, các sự cố như tai nạn, bệnh tật hay mất khả năng lao động có thể khiến kế hoạch tài chính bị đảo lộn hoàn toàn.
Hãy bắt đầu với bước đơn giản nhất là tìm hiểu về bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế và bảo hiểm thất nghiệp – Những loại bảo hiểm rất cơ bản đối với người đi làm. Ngoài ra, đừng bỏ qua các loại bảo hiểm như bảo hiểm nhân thọ, thai sản, tai nạn, nằm viện… Đây là những khoản nhỏ nhưng giúp bạn không phải rút tiền tiết kiệm trong giai đoạn khó khăn.
Thuế
Thuế là một phần không thể thiếu trong kế hoạch. Nếu bạn đang làm việc tại 1 công ty duy nhất và ủy thác việc quyết toán và đóng thuế thu nhập cá nhân cho công ty, thì mọi chuyện sẽ khá đơn giản. Tuy nhiên, hiện tại có rất nhiều bạn trẻ hành nghề tự do, làm nhiều công việc hoặc khởi nghiệp mở công ty, thì các vấn đề về thuế sẽ phức tạp hơn. Vậy nên, tìm hiểu về thuế từ sớm không hề thừa thãi đâu.
Bắt đầu tiết kiệm cho hưu trí càng sớm càng tốt
Một trong những nguyên tắc quan trọng nhất trong quản lý tài chính cá nhân là bắt đầu tiết kiệm cho hưu trí ngay khi có thể và duy trì đều đặn. Thời gian là yếu tố quyết định giúp số tiền bạn tiết kiệm được có cơ hội sinh lời và tích lũy lớn hơn nhờ lãi kép.
Khi đi làm, hầu hêt các công ty đều sẽ đóng bảo hiểm xã hội cho người lao động nên mỗi người xem như cũng có một khoản lương hưu sau này. Tuy nhiên, tùy vào chính sách công ty, các khoản này sẽ nhiều ít khác nhau. Bên cạnh đó, có một số công ty không có pháp nhân tại Việt Nam thì sẽ không thể đóng bảo hiểm xã hội cho nhân viên. Trong các trường hợp như vậy, bạn sẽ cần tìm cách khác để tích lũy cho giai đoạn nghỉ hưu.
Bạn có thể tham gia các quỹ hưu trí bên ngoài, bảo hiểm hưu trí hoặc lập một tài khoản tiết kiệm cho riêng mục đích về hưu.
Đầu tư
Để đạt được mục tiêu tài chính dài hạn, chỉ tiết kiệm thôi chưa đủ – bạn cần đa dạng hóa các kênh đầu tư để gia tăng lợi nhuận và giảm thiểu rủi ro. Việc phân bổ vốn vào nhiều loại tài sản khác nhau như gửi tiết kiệm, trái phiếu, cổ phiếu hay quỹ đầu tư giúp bạn cân bằng giữa lợi nhuận và độ an toàn.
Tùy thuộc vào độ tuổi, khả năng chấp nhận rủi ro và mục tiêu tài chính, bạn nên điều chỉnh tỷ lệ đầu tư phù hợp. Ví dụ, người trẻ có thể ưu tiên đầu tư cổ phiếu với kỳ vọng sinh lời cao, trong khi người lớn tuổi nên tập trung vào các kênh an toàn hơn như trái phiếu hoặc gửi tiết kiệm.
Phần lớn các nhà đầu tư cá nhân chưa có kinh nghiệm sẽ lựa chọn các quỹ đầu tư để được đội ngũ chuyên gia tư vấn và theo sát. Nếu bạn là một nhà đầu tư dày dạn kinh nghiệm thì có thể tự quản lý danh mục của chính mình, không cần thông qua các chuyên gia tư vấn.
Lập di chúc
Lập di chúc là bước quan trọng để đảm bảo tài sản và quyền lợi của bạn được bảo vệ và phân chia theo ý muốn khi bạn không còn khả năng tự quyết định hoặc sau khi qua đời. Đây không chỉ dành cho người già hay người giàu có, mà là việc cần thiết với mọi người trưởng thành.
Một di chúc đầy đủ thường bao gồm: bản di chúc, chỉ định người quản lý tài sản (ủy quyền), và các văn bản liên quan đến chăm sóc sức khỏe khi bạn không thể tự quyết định. Việc này giúp tránh tranh chấp gia đình và đảm bảo người thân được hỗ trợ kịp thời. Bạn có thể tham khảo ý kiến luật sư hoặc chuyên gia tài chính để xây dựng kế hoạch phù hợp với hoàn cảnh và mong muốn cá nhân.
Kế hoạch tài chính cá nhân theo từng độ tuổi
Sau khi đã điểm lại và bổ sung một số nguyên tắc quan trọng trong tài chính cá nhân, tiếp sau đây sẽ là kế hoạch tài chính theo từng độ tuổi. Lưu ý đây chỉ là kế hoạch được đề xuất, mỗi cá nhân cần cân nhắc về tình huống bản thân để điều chỉnh chi phù hợp.
Từ 8 – 15 tuổi
Đây là giai đoạn quan trọng khi trẻ bắt đầu chuyển từ hoàn toàn phụ thuộc sang tự lập hơn trong một số việc. Ở tuổi này, trẻ vẫn sống cùng gia đình và dựa vào cha mẹ về mặt vật chất. Tuy nhiên, trẻ bắt đầu nhận thức được khái niệm về tiền bạc, có thể bắt đầu nhận tiền tiêu vặt và hiểu được ý nghĩa của việc lao động để kiếm tiền. Trẻ em cũng dần nhận biết giá trị của các món đồ và dễ bị ảnh hưởng bởi quảng cáo xung quanh.
Một số nguyên tắc quan trọng cần dạy cho con trẻ trong giai đoạn này gồm có:
- Giá trị của tiền bạc: Giúp trẻ nhận biết các loại tiền và giá trị tương ứng, đồng thời hiểu rằng tiền không “mọc trên cây” mà phải làm ra mới có được.
- Phân biệt giữa thỏa mãn ngay và tiết kiệm để đạt được mục tiêu: Dạy trẻ biết giá trị của việc chờ đợi và tích lũy tiền để mua những thứ thực sự cần thiết thay vì mua sắm bốc đồng.
- Khuyến khích thói quen tiết kiệm: Có thể bắt đầu bằng việc dùng heo đất hoặc mở tài khoản tiết kiệm cho trẻ, quan trọng nhất là cha mẹ phải làm gương để trẻ học theo.
Việc dạy trẻ những bài học tài chính từ sớm sẽ giúp các em hình thành nền tảng vững chắc để tự quản lý tiền bạc hiệu quả khi trưởng thành. Thực tế cũng đã có khá nhiều khóa học về tài chính cho trẻ em, và các bậc cha mẹ trẻ cũng dần cho con tiếp xúc với cách sử dụng tiền bằng các trò chơi nhiệm vụ đi chợ.
Từ 16 – 19 tuổi
Đây là giai đoạn nhiều thay đổi quan trọng trong cuộc sống: các em bắt đầu trở thành thanh thiếu niên, bắt đầu đi làm thêm, chuẩn bị cho việc học đại học, và dần hình dung tương lai của mình. Vì vậy, việc xây dựng kiến thức và kỹ năng quản lý tiền là rất cần thiết.
Một số bước quan trọng nên tập trung vào trong giai đoạn này gồm:
- Mở tài khoản ngân hàng thanh toán: Giúp các em học cách quản lý tiền, theo dõi chi tiêu và rèn luyện tính kỷ luật trong sử dụng thẻ ATM, ứng dụng ngân hàng điện tử…
- Giải thích về điểm tín dụng: Dạy thanh thiếu niên hiểu được tầm quan trọng của điểm tín dụng, ảnh hưởng đến khả năng vay vốn và chi tiêu trong tương lai.
- Tìm hiểu về các khoản vay học phí hoặc vay cá nhân: Ở Việt Nam, việc cho vay sinh viên vẫn chưa quá phổ biến như nước ngoài. Tuy nhiên, đây vẫn là khía cạnh nên tìm hiểu để các em có thêm kiến thức và cơ hội khi lên đại học (dù trong hay ngoài nước).
Giai đoạn này là cơ hội để xây dựng nền tảng tài chính vững chắc, giúp các em chủ động hơn trong việc quản lý và lên kế hoạch cho tương lai.
Từ 20 – 29 tuổi
Bước vào độ tuổi 20 là lúc bạn chính thức bước chân vào cuộc sống người lớn. Dù bạn đang học đại học, mới ra trường, đi làm, hay bắt đầu khởi nghiệp, đây là thời điểm quan trọng để xây dựng nền tảng tài chính vững chắc cho tương lai.
Một số mục tiêu tài chính quan trọng trong giai đoạn này gồm:
- Mở thẻ tín dụng và sử dụng có trách nhiệm: Lựa chọn thẻ phù hợp, ưu tiên thẻ không phí thường niên, và luôn thanh toán đúng hạn để xây dựng điểm tín dụng tốt. Thẻ tín dụng chỉ là một công cụ, không có tốt và xấu, chỉ có người sử dụng tìm hiểu kỹ càng hay chưa.
- Bắt đầu quỹ dự phòng khẩn cấp: Cố gắng tích lũy từ 3–6 tháng chi phí sinh hoạt để phòng ngừa rủi ro (ốm đau, mất việc, v.v.).
- Tập đầu tư sớm: Bạn không cần số tiền lớn để bắt đầu, điều quan trọng là làm quen với khái niệm đầu tư và tận dụng sức mạnh lãi kép theo thời gian.
- Giữ điểm tín dụng tốt: Tránh nợ xấu, thanh toán đầy đủ hóa đơn để tạo nền tảng cho các khoản vay lớn sau này (mua xe, mua nhà).
- Lập gia đình: giai đoạn 27 tuổi trở lên các bạn trẻ thường lên kế hoạch lập gia đình và điều chỉnh kế hoạch tài chính cá nhân để phù hợp với mục tiêu chung hơn.
- Bắt đầu tìm hiểu bảo hiểm và ý thức tiết kiệm hưu trí: Đây là giai đoạn các bạn còn trẻ và có khả năng tiếp nhận thông tin, kiến thức tốt nhất, nên cần tận dụng để tìm hiểu hết các công cụ tài chính.
Ở độ tuổi 20, bạn có lợi thế lớn nhất là thời gian. Việc bắt đầu càng sớm sẽ giúp bạn chủ động tài chính và giảm áp lực trong các giai đoạn sau của cuộc sống.
Từ 30 – 39 tuổi
Đây là giai đoạn ổn định và nhiều thay đổi lớn trong đời sống: phát triển gia đình, sinh con, mua nhà, phát triển sự nghiệp. Điều này đòi hỏi bạn phải có một chiến lược tài chính rõ ràng để vừa lo cho hiện tại, vừa chuẩn bị cho tương lai.
Các mục tiêu tài chính quan trọng trong giai đoạn này:
- Trả hết các khoản vay sinh viên: Nếu bạn còn nợ học phí, đây là lúc ưu tiên xử lý để giải phóng dòng tiền cho mục tiêu khác.
- Mua nhà: Khi tài chính và công việc đã ổn định, sở hữu nhà có thể là bước đi hợp lý – miễn là bạn không vay quá khả năng chi trả.
- Tăng khoản tiết kiệm hưu trí: Đây là cột mốc quan trọng để đảm bảo bạn không bị hụt hơi khi bước vào tuổi 40.
- Mua bảo hiểm nhân thọ có thời hạn: Thời điểm này thường có chi phí thấp và giúp bảo vệ người thân nếu rủi ro xảy ra.
- Cải thiện điểm tín dụng: Nếu điểm tín dụng chưa tốt trong những năm trước, bạn nên chủ động cải thiện để dễ dàng vay vốn hoặc đầu tư.
- Soạn thảo di chúc: Đặc biệt cần thiết nếu bạn đã có con hoặc tài sản đáng kể, một bản di chúc sớm và rõ ràng giúp tránh rắc rối pháp lý về sau.
Giai đoạn này là lúc bạn cần cân bằng giữa chi tiêu, đầu tư và trách nhiệm gia đình.
Từ 40 – 49 tuổi
Bước vào tuổi 40, nhiều người đang ở đỉnh cao sự nghiệp, nhưng cũng đồng thời gánh vác nhiều trách nhiệm: chăm lo cho con cái, hỗ trợ cha mẹ già, trả nợ, tích lũy cho hưu trí. Đây là giai đoạn cần ra những quyết định tài chính quan trọng để bảo vệ tài sản và đảm bảo tương lai.
Những ưu tiên tài chính nên tập trung:
- Tối ưu thu nhập: Đây là giai đoạn đòi hỏi các bạn cần có một thành tựu nhất định. Tìm cơ hội thăng tiến hoặc phát triển nguồn thu phụ để gia tăng tài chính tích lũy.
- Tăng tốc tiết kiệm hưu trí: Nếu có thể, hãy tối đa hóa mức đóng góp vào các quỹ hưu trí như bảo hiểm xã hội tự nguyện, quỹ tương hỗ, hoặc tài khoản đầu tư dài hạn.
- Dành ít nhất 8-15% thu nhập hằng năm cho tiết kiệm: Đây là tỷ lệ lý tưởng để vừa đảm bảo kế hoạch hưu trí, vừa có khoản dự phòng cho tương lai.
- Có kế hoạch di chúc: Lập kế hoạch tài sản, ủy quyền và chuẩn bị phương án chăm sóc người thân khi không may gặp rủi ro.
- Giảm nợ – trừ khoản vay mua nhà: Hướng đến trạng thái không nợ tín dụng, không vay tiêu dùng, từ đó giảm áp lực tài chính.
- Xem lại bảo hiểm nhân thọ, bảo hiểm sức khỏe: Đảm bảo bạn và gia đình được bảo vệ khi có biến cố xảy ra.
Ở tuổi 40, việc “lập kế hoạch sớm” không còn là lý thuyết – nó trở thành nhu cầu thiết thực. Bạn càng chuẩn bị kỹ lưỡng, những năm sau càng ít rủi ro, nhiều lựa chọn và an tâm hơn.
Từ 50 – 59 tuổi
Ở độ tuổi 50, nhiều người bắt đầu nghĩ nghiêm túc về việc nghỉ hưu. Đây là giai đoạn nước rút quan trọng, nơi mà mọi quyết định tài chính có thể ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng cuộc sống sau này. Những năm này cần được tận dụng tối đa để củng cố tài sản, giảm thiểu rủi ro và chuẩn bị cho những thay đổi lớn phía trước.
Những việc nên ưu tiên trong giai đoạn này:
- Tối đa hóa tiết kiệm hưu trí: Tận dụng các khoản đóng góp bổ sung (nếu có chính sách), tăng tỷ lệ tiết kiệm hàng tháng và tránh rút tiền ra sớm.
- Xác định thời điểm rút tiền hưu trí: Cân nhắc kỹ thời điểm bắt đầu nhận lương hưu hoặc rút tiền từ quỹ hưu trí để tối ưu lợi ích dài hạn.
- Tìm hiểu về các chương trình an sinh xã hội: Chủ động nghiên cứu các chính sách liên quan đến bảo hiểm y tế, bảo hiểm xã hội hoặc các hình thức hỗ trợ của nhà nước.
- Tối giản hóa cuộc sống tài chính: Có thể bao gồm việc thu hẹp không gian sống, bán bớt tài sản không cần thiết, hoặc tinh gọn danh mục đầu tư để giảm rủi ro.
- Tập trung bảo vệ tài sản: Xem lại hợp đồng bảo hiểm, cập nhật di chúc và đảm bảo các giấy tờ pháp lý liên quan còn hiệu lực.
Tuổi 50 không phải là điểm kết thúc, mà là lúc bạn có đủ trải nghiệm và nguồn lực để chuẩn bị cho thời gian nghỉ làm sau này. Một kế hoạch rõ ràng lúc này chính là món quà vô giá cho phiên bản “tự do tự tại” của bạn trong vài năm tới.
Từ 60 – 69 tuổi
Tuổi 60 đánh dấu một cột mốc lớn: nhiều người bước vào giai đoạn nghỉ hưu hoặc chuẩn bị nghỉ hưu. Đây là lúc bạn chuyển từ việc tích lũy tài sản sang sử dụng tài sản một cách khôn ngoan. Mục tiêu chính là đảm bảo nguồn thu ổn định, giảm rủi ro và duy trì chất lượng cuộc sống.
Các bước tài chính quan trọng trong giai đoạn này:
- Xác định rõ quỹ hưu trí cần thiết: Mục tiêu lý tưởng là có ít nhất 10 lần mức thu nhập hàng năm cuối cùng trong quỹ hưu trí. Nếu chưa đạt, bạn cần có kế hoạch bổ sung hợp lý hoặc điều chỉnh lối sống.
- Thanh toán nốt các khoản nợ còn lại: Ưu tiên trả hết nợ, đặc biệt là nợ tiêu dùng và khoản vay có lãi suất cao. Việc bước vào tuổi nghỉ hưu không còn gánh nặng nợ nần sẽ giúp bạn nhẹ gánh hơn.
- Cập nhật và tối ưu hóa bảo hiểm: Xem xét lại bảo hiểm sức khỏe, nhân thọ, và có thể cân nhắc thêm bảo hiểm chăm sóc dài hạn nếu chưa có.
- Cập nhật di chúc và các tài liệu pháp lý: Đây là thời điểm cần đảm bảo các giấy tờ như di chúc, quyền ủy nhiệm tài chính/y tế được cập nhật, rõ ràng và phản ánh đúng ý muốn của bạn.
- Xem xét thay đổi nơi ở: Một số người cân nhắc chuyển đến nơi sinh sống nhỏ hơn, gần con cháu hơn, hoặc phù hợp hơn với tình trạng sức khỏe và tài chính hiện tại.
Đây là thời kỳ bạn gặt hái thành quả từ những nỗ lực trước đó. Một chiến lược phân bổ dòng tiền hiệu quả, cộng với các quyết định bảo vệ tài sản đúng đắn, sẽ giúp bạn sống an tâm, tận hưởng tuổi già mà không phải lo lắng nhiều về tài chính.
Lời kết
Lập kế hoạch tài chính là một quá trình liên tục, đồng hành cùng từng giai đoạn cuộc đời. Mỗi độ tuổi lại đặt ra những mục tiêu khác nhau, những ưu tiên khác nhau – từ việc học cách tiết kiệm tiền tiêu vặt khi còn nhỏ, đến quản lý tài sản và chuẩn bị quỹ hưu trí. Hãy bắt đầu từ hôm nay, từ những bước nhỏ nhưng có mục tiêu rõ ràng. Mỗi người sẽ có điều kiện sống và môi trường khác nhau, vậy nên FES hi vọng bản kế hoạch FES đề xuất có thể giúp mọi người tham chiếu và hoàn thiện kế hoạch tài chính của bản thân mình.
Xem thêm các bài viết: Thông tin CFA, Tin tức thị trường, Tổng hợp công thức CFA, Đăng ký thi CFA, Thư viện đầu tư
